KGHM zakończył testy na utratę wartości zagranicznych aktywów należących do grupy kapitałowej - poinformowała we wtorek spółka. Dodano, że testy wykazały zasadność odwrócenia w skonsolidowanych wynikach za 2018 r. części odpisu dotyczącego Sierra Gorda, w wysokości 194,9 mln dol. Przeprowadzone testy wykazały zasadność odwrócenia części dokonanego w latach ubiegłych odpisu dotyczącego salda pożyczek udzielonych wspólnemu przedsięwzięciu Sierra Gorda SCM - poinformował KGHM. W zakresie pozostałych zagranicznych aktywów górniczych nie stwierdzono podstaw do zmiany ich wartości bilansowej - poinformowała spółka. Ostateczne wyniki testów zostaną przedstawione w jednostkowym i skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za 2018 r., których publikacja jest planowana na 14 marca 2019 r. "Zarząd KGHM Polska Miedź (...) informuje, iż zakończone zostały zasadnicze prace związane z weryfikacją wartości odzyskiwalnej zagranicznych aktywów należących do Grupy Kapitałowej KGHM Polska Miedź oraz stanowiących wspólne przedsięwzięcie inwestycyjne, tj. Sierra Gorda SCM" - czytamy w komunikacie. Jak napisano, "w odniesieniu do skonsolidowanego sprawozdania finansowego KGHM Polska Miedź za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2018 r. przeprowadzone testy wykazały zasadność odwrócenia części dokonanego w latach ubiegłych odpisu dotyczącego salda pożyczek udzielonych wspólnemu przedsięwzięciu Sierra Gorda SCM w wysokości 194,9 mln USD (732,8 mln zł przeliczone według kursu średniego NBP na 31 grudnia 2018 r.)". "W zakresie pozostałych zagranicznych aktywów górniczych nie stwierdzono podstaw do zmiany ich wartości bilansowej" - czytamy. Spółka przekazała, że w odniesieniu do jednostkowego sprawozdania finansowego KGHM Polska Miedź za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2018 r., przeprowadzone testy wskazały na zasadność odwrócenia części dokonanych uprzednio odpisów w kwocie 648,5 mln zł, z czego kwota 401,9 mln zł przypada na odwrócenie odpisu z tytułu utraty bilansowej wartości udziałów w spółce holdingowej Future 1 Sp. z posiadającej bezpośrednio 100 proc. udziałów w KGHM International Ltd., a kwota 246,6 mln zł przypada na odwrócenie odpisu z tytułu utraty bilansowej wartości pożyczek udzielonych spółkom z grupy kapitałowej KGHM Polska Miedź Spółka zastrzegła, że przedstawione wartości mają charakter szacunkowy i mogą ulec zmianie. Ostateczne wyniki testów zostaną przedstawione w jednostkowym i skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za 2018 r., których publikacja jest planowana na 14 marca 2019 r. Spółka przekazała w komunikacie, że dla celów przeprowadzonych prac wartość odzyskiwalna tych aktywów została ustalona przede wszystkim w oparciu o analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych generowanych przez poszczególne aktywa, w której wzięto pod uwagę aktualne ścieżki rynkowych prognoz cenowych poszczególnych surowców oraz zweryfikowane założenia techniczno-ekonomiczne w zakresie długości życia kopalni, wolumenów produkcji, zasobności złóż, kosztów operacyjnych oraz nakładów inwestycyjnych. "Ścieżka cenowa dla miedzi została przyjęta na podstawie wewnętrznych założeń makroekonomicznych opracowanych przy wykorzystaniu dostępnych wieloletnich prognoz instytucji finansowych i analitycznych. Szczegółowa prognoza przygotowywana jest dla okresu 2019-2023, dla okresu 2024-2028 stosowane jest techniczne dostosowanie cen pomiędzy ostatnim rokiem szczegółowej prognozy, a rokiem 2029, od którego wykorzystywana jest długoterminowa prognoza ceny metalu na poziomie 6 614 USD/t (3,00 USD/lb). Długoterminowa prognoza ceny miedzi nie uległa zmianie w porównaniu do ceny długoterminowej przyjętej do testów przeprowadzanych na 31 grudnia 2017 r." - czytamy w komunikacie. Spółka tłumaczy, że "kluczowe czynniki determinujące przedmiotową modyfikację założeń prognostycznych dla kopalni Sierra Gorda SCM wynikają z przesunięcia na kolejne lata nakładów kapitałowych z lat 2017 - 2018 związanych z programem usuwania wąskich gardeł oraz z projektem przerobu rudy tlenkowej". "W poprzednim teście uwzględniono wydatki na powyższe projekty w okresie nie objętym obecnymi założeniami. Aktualizacja wieloletniego planu kopalni skutkowała wydłużeniem długości życia kopalni o trzy lata" - napisano. KGHM Polska Miedź jest jednym z wiodących koncernów wydobywających rudę miedzi i metali nieżelaznych i produkujących miedź. Eksploatuje największe w Europie złoże rudy miedzi, posiada także uprawnienia do eksploatacji złóż na terenie USA, Kanady i Chile. Grupa produkuje również złoto, ołów, kwas siarkowy i sól kamienną.

Test na utratę wartości polega na porównaniu wartości bilansowej wybranego elementu aktywów z wartością tzw. odzyskiwalną tego elementu. Obowiązek przeprowadzenia testu na utratę wartości wynika z Międzynarodowego Standardu Rachunkowości 36. Jednostka przeprowadza test na utratę wartości aktywów, zgodnie z procedurami przedstawionymi w standardzie, aby zapewnić, że posiadane przez Jednostkę aktywa są wykazywane w wartości nieprzekraczającej ich wartości odzyskiwalnej. Standard określa również, kiedy jednostka powinna odwrócić odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości oraz wprowadza obowiązek ujawniania pewnych informacji. Przesłanki świadczące o utracie wartości aktywów Stwierdzenie, czy nastąpiła utrata wartości poszczególnych aktywów, jest możliwe, w sytuacji wystąpienia przesłanek mogących świadczyć o różnicach pomiędzy wartością księgową a odzyskiwalną aktywa jednostki. MSR 36 wyróżnia dwa źródła powstania przesłanek świadczących o utracie wartości aktywów – zewnętrzne i wewnętrzne, które zostało szczegółowo wymienione w standardzie, ale należy zaznaczyć, iż katalog ten nie jest zamknięty. Ponadto warto wskazać, iż samo przypuszczenie przez kierownictwo jednostki, iż mogła nastąpić utrata wartości poszczególnego aktywa jednostki powinno skutkować przeprowadzeniem testu na utratę wartości. Definicja wartości odzyskiwanej MSR 36 nie przywołuje bezpośredniej definicji pojęcia „utraty wartości”, jednak dla celów porównawczych z wartością księgową danego aktywa jednostki w MSR uregulowano pojęcie „wartości odzyskiwalnej”. Zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości 36 wartość odzyskiwalną stanowi kwota wyższa z: wartości godziwej (minus koszty) doprowadzenia do sprzedaży lub wartości użytkowej. Wartość godziwa (z uwzględnieniem pomniejszenia o koszty) doprowadzenia do sprzedaży definiowana jest jako wartość (kwota), jaką można by uzyskać ze sprzedaży składnika na warunkach rynkowych. Najlepszym źródłem ustalania wartości godziwej (minus koszty) doprowadzenia do zbycia wybranego elementu aktywów jest umowa sprzedaży (musi być na warunkach rynkowych), pomiędzy stronami transakcji, które są zainteresowane i posiadają odpowiednią ilość informacji. Jednym z warunków sprzedaży jest uwzględnienie kosztów krańcowych, które mogą być związane z czynnościami zbycia danego elementu aktywów. Przy braku ważnej umowy sprzedaży, w sytuacji kiedy dany składnik aktywów znajduje się w obrocie na aktywnym rynku, za jego wartość godziwą pomniejszoną o koszty doprowadzenia do sprzedaży przyjmuje się cenę rynkową składnika aktywów obniżoną o koszty jego zbycia. Przy braku zarówno ważnej umowy sprzedaży, jak i aktywnego rynku na dany składnik aktywów, określenie wartości godziwej pomniejszonej o koszty doprowadzenia do sprzedaży opiera się na możliwie najbardziej wiarygodnych informacjach, którymi jednostka dysponuje na dzień bilansowy. Z kolei wartość użytkowa odzwierciedla wartość z dalszego użytkowania składnika – i jest to suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto w przyszłości, które są oczekiwane z dalszego wykorzystania danej pozycji. Oszacowanie wartości użytkowej składnika aktywów wymaga szacunku wspomnianych (przyszłych) wpływów i wypływów pieniężnych pochodzących z dalszego użytkowania składnika aktywów oraz z tytułu jego ostatecznego zbycia oraz odpowiedniego zdyskontowania tych przyszłych przepływów pieniężnych. Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości Jeżeli wartość odzyskiwalna składnika aktywów jest niższa od jego wartości bilansowej, wówczas przeprowadzony test stwierdza utratę wartości aktywa. W tej sytuacji Jednostka powinna niezwłocznie od momentu rozpoznania utraty wartości sporządzić odpis aktualizujący poprzez korektę aktywów do poziomu wyznaczonej wartości odzyskiwalnej. Więcej informacji na temat testów znaleźć można na stronie: Nawigacja wpisu

Zakres oferty Oferujemy kompleksowe usługi obejmujące wykonanie wszystkich rodzajów analiz na potrzeby sprawozdawczości finansowej, w szczególności przeprowadzenie testów na trwałą utratę wartości aktywów (wycen na potrzeby aktualizacji wartości bilansowej aktywów). Specjalizujemy się w wykonywaniu testów utraty wartości aktywów obejmujących znaki towarowe, akcje lub udziały w innych podmiotach (zależnych lub stowarzyszonych) oraz aktywa w postaci wartości firmy powstałej w wyniku przejęcia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Posiadamy jednak znaczące doświadczenie w testowaniu utraty wartości także wszystkich innych najważniejszych składników aktywów. Kwalifikacje i wiedza naszych konsultantów oraz wieloletnie doświadczenie w tym obszarze, zapewniają profesjonalne i wiarygodne sporządzenie testów na trwałą utratę wartości aktywów oraz wszystkich innych procedur aktualizacji wycen wartości bilansowej aktywów. Naszym kluczowym ekspertem w zakresie testów na trwałą utratę wartości aktywów jest pan Cezary Cisowski – Dyrektor Zarządu spółki Consultim Sp. z równocześnie biegły sądowy przy Sądzie Okręgowym w Warszawie z zakresu wyceny przedsiębiorstw, wyceny znaków towarowych, zarządzania finansami, strategii rozwoju, oceny efektywności inwestycji. Zawsze jesteśmy lojalni wobec klienta, gwarantujemy indywidualną, kompleksową i profesjonalną obsługę oraz pełną dyskrecję i poufne traktowanie wszelkich informacji. Zachęcamy do skorzystania z naszych usług. Jeżeli macie Państwo pytania dotyczące naszej oferty, prosimy o kontakt mailowy lub telefoniczny (mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.; tel.: 22 4361580). Kluczowe kwestie związane z wyceną wartości godziwej aktywów i przeprowadzeniem testów na trwałą utratę wartości zostały przedstawione poniżej. Inne rodzaje wycen oferowanych przez naszą Spółkę opisane zostały natomiast w odrębnych artykułach (zob. Wycena przedsiębiorstwa, wycena zorganizowanych części przedsiębiorstw, wycena udziałów i akcji: Wycena marki i innych aktywów niematerialnych; Wycena znaków towarowych; Wycena wartości rynkowej rekompensat (opłat) restrukturyzacyjnych). Test utraty wartości aktywów obejmuje w szczególności: identyfikację aktywów podlegających testowi utraty wartości i ustalenie obiektów oceny utraty wartości; analizę przesłanek trwałej utraty wartości oraz ocenę celowości przeprowadzania procedury aktualizacji wyceny; wycenę wartości odzyskiwalnej; ocenę, czy nastąpiła trwała utrata wartości i, jeżeli taka okoliczność zaistniała, ustalenie i rozliczenie odpisu aktualizującego wartość aktywów; analizę uprzednio dokonanych odpisów aktualizujących oraz rekomendacje dotyczące odwrócenia odpisów w przypadku stwierdzenia ustąpienia przesłanek będących powodem aktualizacji. Naszym klientom oferujemy także opcjonalnie wykonanie w kolejnych latach aktualizacji testu na trwałą utratę wartości aktywów. Aktualizacje takie są niezbędne dla podwyższenia lub odwrócenia odpisu aktualizującego wycenę aktywów, dokonanego uprzednio w toku wyceny bilansowej. Aktualizacja wyceny, przeprowadzana na potrzeby testu na trwałą utratę wartości aktywów, obejmuje zarówno metodologię testu, jak również weryfikację założeń fundamentalnych oraz danych źródłowych. Dodatkowo oferujemy wykonanie weryfikacji lub aktualizacji testów utraty wartości sporządzonych samodzielnie przez jednostkę bądź przez inne firmy zewnętrzne. Zasady wyceny aktywów oraz obowiązek aktualizacji do realnej wysokości ich wartości bilansowej Testowanie utraty wartości aktywów i aktualizacja wartości bilansowej zasobów zaliczonych do aktywów służy zapewnieniu rzetelnego obrazu dokonań i potencjału gospodarczego jednostki prezentowanego w księgach rachunkowych i w sprawozdaniu finansowym, a zarazem chroni przed wykazywaniem strat jako aktywów. Wycena składników aktywów następuje z zachowaniem ostrożności. Zasada ostrożności nakazuje aktualizację wartości aktywów, w jakiej są one wykazywane w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym, do ich wartości możliwej do odzyskania, jeżeli jest ona niższa od wartości, w której dany składnik aktywów jest wykazywany w księgach rachunkowych na dzień bilansowy. Oznacza to, iż obligatoryjnie należy uwzględniać przy wycenie bilansowej aktywów zarówno planowe zmniejszenia ich wartości (amortyzacja i odpisy umorzeniowe) oraz nieplanowane zmniejszenia wartości użytkowej lub wartości handlowej składników aktywów, zarówno długo- jak i krótkoterminowych. Jeżeli na dzień bilansowy wynikająca z ksiąg rachunkowych wartość wycenianego składnika aktywów jest wyższa od korzyści ekonomicznych, jakie on przyniesie, to oznacza to, że dany składnik aktywów utracił – w zależności od sytuacji – całkowicie lub częściowo zdolność do przynoszenia jednostce korzyści ekonomicznych, czego konsekwencją jest konieczność dokonania odpisu aktualizującego, służącego uwzględnieniu utraty wartości, obniżającego jego wartość bilansową. Obowiązkiem aktualizacji wartości bilansowej aktywów i przeprowadzania testów na trwałą utratę wartości objęte są zarówno jednostki sporządzające sprawozdanie finansowe według międzynarodowych zasad rachunkowości MSR/MSSF jak również firmy stosujące krajowe standardy rachunkowości. Przepisy ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości przewidują dokonywanie odpisów aktualizujących doprowadzających wartość składnika aktywów, wynikającą z ksiąg rachunkowych, do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku do ustalonej w inny sposób wartości godziwej w przypadku utraty wartości. Zasady ustalania i ujmowania w księgach rachunkowych oraz wykazywania w sprawozdaniu finansowym odpisów aktualizujących wartość bilansową aktywów jednostki, spowodowanych częściową lub całkowitą utratą zdolności do przynoszenia jednostce korzyści ekonomicznych przez te aktywa uregulowane zostały szczegółowo w Krajowym Standardzie Rachunkowości Nr 4 „Utrata wartości aktywów” oraz w MSR 36 „Utrata wartości aktywów”. W przypadku składników majątku trwałego obowiązek aktualizacji wyceny uwarunkowany jest trwałą utratą wartości, natomiast w przypadku składników majątku obrotowego utrata wartości, uzasadniająca aktualizację, nie musi być trwała. Do trwałej utraty wartości aktywów dochodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. W przypadku zaistnienia takiej sytuacji, konieczne jest dokonanie odpisu aktualizującego, doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku – do ustalonej w inny sposób wartości godziwej. Analogicznie kwestię tę regulują Międzynarodowe Standardy Rachunkowości. Aktywa są wykazywane w wartości nieprzekraczającej ich wartości odzyskiwalnej. Jeśli wartość bilansowa składnika aktywów jest wyższa od wartości, jaką można uzyskać na drodze jego użytkowania lub sprzedaży, uznaje się, że utracił on wartość i wymaga się, aby jednostka dokonała odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości (pkt. 1 MSR 36 „Utrata wartości aktywów”). Analiza przesłanek trwałej utraty wartości aktywów Jednostki sporządzające sprawozdanie finansowe mają obowiązek corocznej weryfikacji przesłanek utraty wartości aktywów oraz oszacowania wartości ekonomicznej składnika aktywów (lub grupy aktywów), gdy istnieją przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości. W związku z tym, nie rzadziej niż na każdy dzień bilansowy, jednostka ma obowiązek stwierdzić, czy zachodzi potrzeba przeprowadzenia testu utraty wartości, tj. procedury ustalania odpisu aktualizującego wycenę aktywów spowodowanego utratą przez nie wartości – zarówno w odniesieniu do aktywów wykorzystywanych do działalności operacyjnej, jak i inwestycji. Analiza przesłanek utraty wartości aktywów przeprowadzana jest w oparciu o profesjonalny osąd całokształtu obserwowanych okoliczności. Służy ona ustaleniu aktywów, których zdolność do przynoszenia korzyści ekonomicznych ulegnie w przyszłości najprawdopodobniej negatywnej zmianie w stosunku do pierwotnych planów towarzyszących ich pozyskaniu (nabyciu lub wytworzeniu). Badanie przesłanek utraty wartości przeprowadza się na podstawie analizy zewnętrznych i wewnętrznych źródeł informacji. Przesłanki zewnętrzne mogące uzasadniać potrzebę aktualizacji wyceny to miedzy innymi negatywne zmiany w środowisku technologicznym, rynkowym, gospodarczym bądź prawnym jednostki lub też na rynkach, do obsługi których aktywa jednostki są wykorzystywane, spadek cen rynkowych jej produktów, zmiana rozkładu przepływów pieniężnych, wzrost kosztów produkcji lub wzrost rynkowych stóp procentowych. Za przesłanki wewnętrzne uzasadniające potrzebę aktualizacji wyceny aktywów uznaje się w szczególności przyjęte przez jednostkę plany restrukturyzacji działalności, do której są wykorzystywane dane składniki aktywów, niekorzystne dla jednostki zmiany dotyczące zakresu lub sposobu wykorzystywania danych składników aktywów bądź pojawiające się dowody, że podobne aktywa w przeszłości nie przyniosły spodziewanych korzyści ekonomicznych. W zbliżony sposób kwestie te uregulowane są w standardach międzynarodowych. Jednostki sporządzające sprawozdanie finansowe według międzynarodowych zasad rachunkowości MSR/MSSF są zobowiązane na każdy dzień bilansowy ocenić, czy istnieją jakiekolwiek przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości któregoś ze składników aktywów. W razie stwierdzenia, że przesłanki takie zachodzą, jednostka ma obowiązek przeprowadzić test i oszacować wartość odzyskiwalną tego składnika aktywów. Dodatkowo jednostki takie, bez względu na to, czy istnieją przesłanki, które wskazują, iż nastąpiła utrata wartości, są zobowiązane do: przeprowadzania corocznie testu sprawdzającego, czy nastąpiła utrata wartości tych składników aktywów, które są aktywami niematerialnymi (wartościami niematerialnymi) o nieokreślonym okresie użytkowania lub aktywami niematerialnymi (wartościami niematerialnymi), które nie są jeszcze dostępne do użytkowania; przeprowadzania corocznie testu na utratę wartości w odniesieniu do wartości firmy przejętej w wyniku połączenia jednostek gospodarczych. Zgodnie z MSR 36, przesłankami zewnętrznymi mogącymi świadczyć o utracie wartości aktywów są między innymi następujące okoliczności: wartość bilansowa aktywów netto jednostki sporządzającej sprawozdanie finansowe jest wyższa od wartości ich rynkowej kapitalizacji; w ciągu okresu, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe, nastąpił wzrost rynkowych stóp procentowych lub innych rynkowych stóp zwrotu z inwestycji i prawdopodobne jest, że wzrost ten wpłynie na stopę dyskontową stosowaną do wyliczenia wartości użytkowej danego składnika aktywów i istotnie obniży wartość odzyskiwalną składnika aktywów; w ciągu okresu, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe, nastąpiły lub nastąpią w niedalekiej przyszłości znaczące i niekorzystne dla jednostki zmiany o charakterze technologicznym, rynkowym, gospodarczym lub prawnym w otoczeniu, w którym jednostka prowadzi działalność, lub też na rynkach, na które dany składnik aktywów jest przeznaczony. Przesłanki pochodzące z wewnętrznych źródeł informacji to między innymi: dowody pochodzące ze sprawozdawczości wewnętrznej, świadczące o tym, że ekonomiczne wyniki uzyskiwane przez dany składnik aktywów są lub w przyszłości będą gorsze od oczekiwanych; dowody na to, że nastąpiła utrata przydatności danego składnika aktywów lub jego fizyczne uszkodzenie; w ciągu okresu, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe, nastąpiły lub też prawdopodobne jest, że w niedalekiej przyszłości nastąpią znaczące i niekorzystne dla jednostki zmiany dotyczące zakresu lub sposobu, w jaki dany składnik aktywów jest aktualnie użytkowany, lub, zgodnie z oczekiwaniami, będzie użytkowany. Etapy procesu aktualizacji wyceny aktywów Wycena bilansowa aktywów służąca określeniu ewentualnej utraty ich wartości, poprzedzona jest oceną roli, jaką aktywa, nad którymi jednostka sprawuje kontrolę, będą spełniać w jej działalności w przyszłości. W wyniku tej oceny następuje ustalenie, które aktywa wykorzystywane są w jednostce do działalności operacyjnej, a które utrzymywane jako inwestycje. W kolejnych etapach, stosownie do przyjętych zasad (polityki) rachunkowości ustalany jest poziom wyceny wartości bilansowej poszczególnych składników aktywów. Następnie do aktywów tych przyporządkowuje się te związane z nimi zobowiązania, rezerwy i przychody przyszłych okresów, które stanowią o możliwości czerpania przyszłych korzyści ekonomicznych z danego składnika aktywów. Dodatkowo aktywa te są poddane analizie, w wyniku której zidentyfikowany zostaje sposób wypracowywania przez nie korzyści ekonomicznych (pojedynczo lub grupowo). W kolejnym etapie przeprowadzane jest oszacowywanie korzyści ekonomicznych, jakie aktywa te przyniosą jednostce w przyszłości. Procedura ustalania odpisu aktualizującego wycenę aktywów spowodowanego trwałą utratą wartości obejmuje następujące etapy: ocenę potrzeby przeprowadzania procedury aktualizacji wyceny określonych aktywów wobec utraty przez nie wartości; zidentyfikowanie aktywów wypracowujących korzyści ekonomiczne pojedynczo i ustalenie obiektów oceny utraty wartości; ocena czy nastąpiła utrata wartości i ustalenie w miarę potrzeby odpisu aktualizującego wartość aktywów wypracowujących korzyści ekonomiczne pojedynczo: wycenianych w wartości rynkowej, godziwej lub metodą praw własności, wycenianych w kwocie wymaganej zapłaty lub w skorygowanej cenie nabycia, wycenianych w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia lub w wartości przeszacowanej; zidentyfikowanie aktywów wypracowujących korzyści ekonomiczne grupowo i ustalenie obiektów oceny utraty wartości; ocena, czy nastąpiła utrata wartości i ustalenie w miarę potrzeby odpisu aktualizującego wartość aktywów wypracowujących korzyści ekonomiczne grupowo, obejmujące: ustalenie wynikającej z ksiąg rachunkowych wartości aktywów wypracowujących korzyści ekonomiczne grupowo, ustalenie przyszłych korzyści ekonomicznych netto, ustalenie i rozliczenie odpisu aktualizującego wycenę aktywów wypracowujących korzyści ekonomiczne grupowo.

Utrata wartości aktywów stwierdzona w trakcie badania sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta może być niemiłym zaskoczeniem. By ograniczyć ryzyko wystąpienia takiej sytuacji, warto systematycznie analizować kondycję przedsiębiorstwa oraz wyceniać poszczególne aktywa. Idealnym rozwiązaniem jest zatem regularne przeprowadzanie testów na utratę wartości. Koniec roku kalendarzowego sprzyja podsumowaniom, w tym również takim dotyczącym kwestii finansowych. Podobnie jest również w biznesie. Grudzień dla wielu przedsiębiorców jest miesiącem kończącym rok obrotowy, a jednocześnie początkiem gorącego okresu związanego ze sporządzaniem sprawozdań rocznych, konsolidacją wyników grup kapitałowych oraz przygotowaniem do wizyty biegłego rewidenta badającego sprawozdanie finansowe. Audyt sprawozdań finansowych – wątpliwości związane z wartością godziwą W ramach corocznych przeglądów ze strony audytorów często padają dość niewygodne pytania dotyczące wartości godziwej poszczególnych aktywów przedsiębiorstwa. Skąd takie pytania? Ich podstawą są regulacje zawarte w Ustawie o Rachunkowości oraz Międzynarodowych Standardach Rachunkowości, w tym przede wszystkim MSR 36 opisującym przesłanki utraty wartości aktywów. Zgodnie z zapisami tego standardu obowiązkowemu badaniu należy poddawać przynajmniej raz w roku takie aktywa jak: wartość firmy pochodząca z konsolidacji, wartości niematerialne i prawne, rzeczowe aktywa trwałe, udziały / akcje w innych podmiotach wyceniane w cenie nabycia, nieruchomości inwestycyjne wyceniane w cenie nabycia pomniejszonej o dotychczasowe umorzenia. W związku z tym wszystkie przedsiębiorstwa, które sporządzają sprawozdania zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości powinny zadbać o to by wszelkie aktywa wykazywane w bilansie ewidencjonowane były w wartości księgowej, która nie przekracza wartości odzyskiwalnej. W przypadku zaistnienia odwrotnej sytuacji, tj. takiej w której wartość bilansowa jest wyższa od wartości odzyskiwalnej, konieczne jest wprowadzenie odpisu aktualizującego wycenę. Takie zdarzenie będzie miało oczywiście swoje negatywne konsekwencje i przełoży się bezpośrednio na ostateczny wynik finansowy przedsiębiorstwa. Jak uniknąć zaskoczenia i przygotować się na pytania o utratę wartości? By zminimalizować ryzyko wprowadzania korekt wynikających z zaleceń audytora, dotyczących wyceny poszczególnych aktywów, można zawczasu przygotować odpowiednie argumenty potwierdzające ich rzeczywistą wartość godziwą. Podstawowym mechanizmem pozwalającym na uniknięcie takiego zaskoczenia jest systematyczne przeprowadzanie testów na utratę wartości – najlepiej przynajmniej raz w roku, krótko przed rozpoczęciem badania przez biegłego rewidenta. Przedstawienie audytorowi dokumentu przygotowanego przez niezależnego doradcę, potwierdzającego sporządzenie takiego testu, w większości przypadków pozwoli na uzyskanie pozytywnej oceny sprawozdania oraz ograniczy ryzyko wprowadzenia istotnych wartościowo odpisów aktualizujących wycenę aktywów. Potwierdzenie zdolności do generowania przepływów pieniężnych Co więcej, poza spełnieniem wymagań sprawozdawczych, przeprowadzenie testu na utratę wartości pozwala również na ocenę czy poszczególne aktywa spełniają w wystarczającym stopniu swoją podstawową rolę. Każde aktywo wykorzystywane w działalności operacyjnej powinno przyczyniać się do generowania pozytywnych przepływów pieniężnych. Co do zasady, jeśli aktywo nie spełnia tego warunku, jego wartość nie powinna być wyższa niż cena możliwa do uzyskania w momencie likwidacji lub sprzedaży. Należy jednak pamiętać, że rozpatrywanie zdolności dochodowych poszczególnych aktywów indywidualnie, w niektórych przypadkach, może prowadzić do błędnych wniosków. Dlatego też często przeprowadza się testy na utratę wartości w odniesieniu do zbiorów aktywów, które łącznie określane są jako ośrodki generujące przepływy pieniężne (z ang. CGU – cash generating unit). Pozaustawowe przesłanki testów na utratę wartości Poza wymogami wynikającymi z Międzynarodowych Standardów Rachunkowości czy samej Ustawy o Rachunkowości, warto zwrócić uwagę również na inne przesłanki, które mogą uzasadniać nawet częstsze niż roczne weryfikowanie wartości poszczególnych aktywów. W praktyce rynkowej najczęściej wartość aktywów poddaje się badaniu w przypadku zaobserwowania takich czynników jak: utrata przydatności, trwały spadek notowań giełdowych spółki, uszkodzenia majątku, spadki cen rynkowych produkowanych dóbr, niższa wydajność produkcji, wzrost cen na rynku dostawców, restrukturyzacja dotychczasowej działalności, niekorzystne zmiany prawne, technologiczne, gospodarcze, zmiany założeń technologiczno – ekonomicznych. W natłoku zadań związanych z zamykaniem roku obrotowego na pewno pojawią się liczne wątpliwości związane z wyceną wartości aktywów. Dlatego warto z wyprzedzeniem zadbać o sporządzenie testów na utratę wartości by spełnić wymagania wynikające z MSR 36.

Zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości Finansowej (MSSF) częstotliwość przeprowadzania testów nie jest warunkowana podsumowywaniem roku, lecz istniejącymi przesłankami. Pomocny w odpowiedzi na pytanie, jak często przeprowadzać takie testy i kiedy dokonywać odpisów, może być Międzynarodowy Standard Rachunkowości numer 36 – utrata wartości aktywów (dalej MSR 36). MSR 36 ma zastosowanie do wszystkich aktywów z wyjątkiem aktywów regulowanych przez inne właściwe dla nich standardy. Standard ten nie reguluje przykładowo zapasów, aktywów powstających w wyniku realizacji umowy o usługę budowlaną, aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego, aktywów z tytułu świadczeń pracowniczych, nieruchomości inwestycyjnych oraz aktywów biologicznych. Jak ustalić wartość odzyskiwalną Celem tego standardu jest uregulowanie procedur, jakie jednostki gospodarcze powinny stosować w celu zapewnienia, że składniki ich aktywów są wykazywane w wartościach nieprzekraczających ich wartości odzyskiwalnej. Ta ostatnia definiowana jest jako wyższa z dwóch wartości – tej, którą można uzyskać na drodze jego użytkowania (mierzonej wartością bieżącą przyszłych przepływów pieniężnych, jakie oczekuje się, że ten składnik wygeneruje), oraz oczekiwanej ceny sprzedaży pomniejszonej o koszty sprzedaży. Jeśli wartość bilansowa składnika przekroczyła tę wartość, uznaje się, że dany składnik aktywów wartość utracił, co oznacza, że jednostka powinna ująć w księgach odpis aktualizujący. Jak zastosować teorię w praktyce Pierwszym krokiem analizy utraty wartości jest wyszczególnienie z posiadanego majątku trwałego aktywów o określonym i nieokreślonym okresie użytkowania. Aktywa o nieokreślonym okresie użytkowania powinny być testowane corocznie bez względu na to, czy istnieją przesłanki wskazujące na możliwość wystąpienia utraty ich wartości. Typowymi aktywami o nieokreślonym okresie użytkowania są niektóre z wartości niematerialnych i prawnych oraz wartość firmy. Dla pozostałych aktywów trwałych, to jest aktywów o określonym okresie użytkowania, przeprowadzamy testy na trwałą utratę wartości jedynie w przypadku wystąpienia przesłanek wskazujących na taką utratę wartości. Jeśli chodzi o przesłanki, to istnieją dwie grupy okoliczności, które potencjalnie mogą wskazywać na istnienie utraty wartości, a mianowicie przesłanki pochodzące z zewnętrznych oraz z wewnętrznych źródeł informacji. Okoliczności pochodzące z zewnętrznych źródeł to utrata wartości rynkowej danego składnika lub grupy aktywów, nadchodzące zmiany o charakterze technologicznym, rynkowym, prawnym lub gospodarczym itp. Do przesłanek pochodzących z wewnętrznych informacji należą natomiast istnienie dowodów, że nastąpiła utrata przydatności danego składnika aktywów lub jego fizyczne zniszczenie, zachodzące niekorzystne zmiany co do możliwości zakresu lub sposobu użytkowania danego składnika aktywów lub grupy aktywów, lub też sytuacja, gdy jednostka spodziewa się spadku ekonomicznych wyników uzyskiwanych z poszczególnych aktywów. W przypadku, kiedy wystąpi chociaż jedna z wyżej wymienionych okoliczności (katalog przesłanek jest otwarty, może być on różny dla poszczególnych jednostek), należy przeprowadzić test. Dokonanie odpisów aktualizujących nie wiąże się z rezygnacją z części lub całości działalności, a jedynie z „urealnieniem" wartości majątku do?poziomu zgodnego z jego możliwościami przynoszenia korzyści ekonomicznych. W praktyce z odpisem mamy do czynienia najczęściej w przypadku stwierdzenia występowania okoliczności w stosunku do pojedynczego elementu aktywów trwałych. Jeśli jednak przesłanka dotyczy grupy aktywów trwałych, spółki powinny przeprowadzić test na utratę wartości całej grupy aktywów. Czy konieczne jest dokonywanie odpisów aktualizujących? Odpisy aktualizacyjne, poza przypadkami, kiedy dotyczą pojedynczych aktywów trwałych, najczęściej budzą spore wątpliwości lub nawet sprzeciw organów zarządzających oraz samych właścicieli spółek. O ile dokonanie odpisu pojedynczego składnika aktywów trwałych jest dla wszystkich zrozumiałe i trudno jest wyobrazić sobie sytuację, by nieużytkowany środek trwały lub środek, który utracił swoje ekonomiczne właściwości, nie został odpisany, o tyle odpis grupy aktywów, a nawet sam test na trwałą utratę wartości jest traktowany po macoszemu. Dlaczego tak jest? Otóż zarządzający boją się reakcji odbiorców sprawozdania finansowego na dokonanie takich odpisów. Wydaje im się, że rozpoznanie odpisów aktualizujących grupy środków trwałych lub wartości firmy świadczy o błędach zarządczych w postaci nietrafionych decyzji polegających na zakupie nieprzydatnego parku maszynowego lub zainwestowaniu środków pieniężnych w aktywa, które nie dadzą w przyszłości zamierzonego zwrotu. Nic bardziej mylnego – wszyscy musimy pamiętać o tym, że zmienia się środowisko, w którym prowadzona jest działalność przez poszczególne podmioty gospodarcze, co sprawia, że podjęte w przeszłości decyzje mogą stracić na swojej ekonomicznej atrakcyjności. Niedokonanie odpisów aktualizujących w przypadku, kiedy mamy okoliczności na to wskazujące, powoduje, że podmiot gospodarczy nie jest w stanie odciąć się od niekorzystnych wyników i ciągnie z sobą balast w postaci aktywów niegenerujących wystarczających korzyści ekonomicznych. Dla zobrazowania tej sytuacji wyobraźmy sobie, że mamy spółkę o dość prostej strukturze, gdzie funkcjonują dwie linie produkcyjne – jedna produkująca ciasta oraz druga pieczywo – i ze względu na odmienne parametry wytwarzania takich produktów nie wykorzystuje się do ich celów majątku wspólnego. Ze względu na zmieniające się trendy mody, obserwuje się spadek zapotrzebowania na wyroby ciastkarskie, dodatkowo popyt na te wyroby spadł z uwagi na pogorszenie się ogólnej sytuacji gospodarczej. Przychody z wyrobów cukierniczych w ostatnich trzech latach generowały ujemne wyniki finansowe i planuje się, że w kolejnych pięciu latach wyniki te będą dalej się obniżać i średnio spółka osiągnie na tej działalności około 500 tys. straty rocznie. Zyski z produkcji pieczywa utrzymują się natomiast na stabilnym poziomie z niewielką tendencją wzrostową. Szacuje się, że zyski z produkcji pieczywa będą się utrzymywać na poziomie około 600 tys. rocznie. Patrząc na przedsiębiorstwo jako całość odbieramy je jako biznes generujący zyski na poziomie około 100 tys. rocznie, czyli jako biznes średnio atrakcyjny z punktu?widzenia inwestorów i banków. W przypadku?dokonania testu na utratę wartości prawdopodobnie zaistniałaby konieczność odpisania całości lub części aktywów związanych z wyrobami ciastkarskimi. Wynik w okresie sprawozdawczym, w którym dokonano by takiego odpisu, byłby dużo niższy – w zależności od wartości testowanych aktywów. W kolejnym okresie sprawozdawczym pozwoliłby jednak spółce wygenerować zyski na dużo większym poziomie, gdyż strata z działalności ciastkarskiej nie obniżałaby zysku z działalności piekarniczej. Większa atrakcyjność w oczach inwestorów Dokonanie odpisów aktualizujących nie wiąże się z zamknięciem części lub całości działalności, a jedynie z „urealnieniem" wartości majątku do poziomu zgodnego z jego możliwościami generowania korzyści ekonomicznych. Najważniejsze jest jednak zaplanowanie przyszłych przepływów, jakie aktywa trwałe będą generować w przyszłości. Tylko prawidłowa ocena takich możliwości pozwala na uzasadnione dokonanie odpisów. Test na trwałą utratę wartości jest jednym z rodzajów szacunków, co oznacza, że może on być zmieniany w okresach kolejnych, kiedy szacunki te również ulegają zmianie. Powinien być on jednakże wolny od błędów. Dokonywanie odpisów aktualizujących jest niezbędne przy prowadzeniu działalności gospodarczej, pozwala „odciąć się" jednorazowo od aktywności, której planowane w przyszłości wyniki będą w niekorzystny sposób wpływać na całość prowadzonego biznesu. To sprawi, że przedsiębiorstwo może się stać o wiele bardziej atrakcyjne z punktu widzenia potencjalnych inwestorów.

Wartość początkową wartości niematerialnych i prawnych (wnip) ustala się według ceny nabycia. Wyjątkiem są koszty zakończonych prac rozwojowych, które wycenia się po koszcie wytworzenia. W bilansie wartości niematerialne i prawne wykazuje się według wartości początkowej ujętej w księgach, którą następnie należy pomniejszyć o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne oraz o odpisy aktualizujące z tytułu trwałej utraty wartości (w przypadku występowania ku temu odpowiednich przesłanek): wartość netto wartości niematerialnych i prawnych na dzień bilansowy = wartość początkowa – odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe) – odpisy z tytułu trwałej utraty wartości Co wynika z ksiąg Zgodnie z ustawą o rachunkowości (dalej: uor) aktywa, do których należą wnip, są zasobami majątkowymi, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych. Co najmniej na każdy dzień bilansowy jednostka ma obowiązek ustalenia, czy wartość aktywów wynikająca z ksiąg rachunkowych odzwierciedla ich realną wartość. Wartość bilansowa składnika aktywów nie powinna przekraczać wartości korzyści ekonomicznych możliwych do uzyskania z jego posiadania. Przewidywana przez jednostkę wartość korzyści ekonomicznych danego składnika aktywów to jego potencjał do pośredniego lub bezpośredniego przyczyniania się do wpływów środków pieniężnych do jednostki. Jednostka może otrzymać korzyści ekonomiczne w różnej formie. Składnik aktywów może być np. użytkowany pojedynczo lub w połączeniu z innymi aktywami przy wytwarzaniu produktów przeznaczonych na sprzedaż, zamieniony na inne aktywa lub wykorzystany do uregulowania zobowiązań. Gdy wartość księgowa składnika aktywów na dzień bilansowy jest wyższa niż przewidywane płynące z niego korzyści ekonomiczne, to oznacza to, że całkowicie lub częściowo utracił on zdolność do przynoszenia korzyści ekonomicznych jednostce. Dokonuje się wówczas odpowiedniego odpisu aktualizującego z tytułu trwałej utraty wartości sprowadzającego jego wartość bilansową do wartości realnej. Kilka kroków W celu ustalenia, czy jednostka posiada aktywa, których wartość księgowa jest zawyżona, przeprowadza ona na dzień bilansowy test trwałej utraty wartości. Szczegółową instrukcję jego przeprowadzenia zawiera Krajowy Standard Rachunkowości nr 4 (KSR 4). Procedura aktualizacji wyceny aktywów spowodowanej utratą przez nie wartości składa się z kilku etapów. ETAP I Ocena potrzeby przeprowadzania procedury aktualizacji wyceny określonych aktywów Jednostka musi rozpatrzeć, czy zaszły ku temu odpowiednie przesłanki. Bada więc okoliczności ustalane zarówno na podstawie wewnętrznych, jak i zewnętrznych źródeł informacji. Przykładowe przesłanki wewnętrzne: - doszło do fizycznego uszkodzenia składnika aktywów, - nastąpiły lub niebawem nastąpią znaczne, niekorzystne dla jednostki zmiany dotyczące zakresu lub sposobu w jaki składniki aktywów są użytkowane, - jednostka planuje zaniechanie lub restrukturyzację działalności, do której wykorzystywane są składniki aktywów, - jednostka planuje zbyć lub zlikwidować składniki aktywów przed przewidywanym terminem, - ekonomiczne skutki wykorzystania składników aktywów są lub będą gorsze od zakładanych. Przykładowe przesłanki zewnętrzne: - nastąpiły lub w niedalekiej przyszłości nastąpią znaczne, niekorzystne dla jednostki zmiany spowodowane czynnikami technologicznymi, rynkowymi, gospodarczymi lub prawnymi w otoczeniu, w którym jednostka działa lub na rynkach, którym dany składnik aktywów służy, - nastąpił wzrost stóp procentowych, co może wpłynąć na stopę dyskontową stosowaną do wyliczenia wartości zdyskontowanych prognozowanych wpływów środków pieniężnych ze składnika aktywów i tym samym obniżyć teraźniejszą wartość spodziewanych korzyści ekonomicznych z tego składnika. Przykład W przypadku wartości niematerialnych i prawnych mogą nastąpić następujące okoliczności uzasadniające potrzebę przeprowadzania procedury aktualizacji wyceny: - pierwotna ocena zdolności nabytego przedsiębiorstwa do przynoszenia korzyści ekonomicznych zmieni się na skutek rewizji potencjału jednostki pod względem jej pozycji na rynku, renomy, czy też w wyniku kryzysu, zastoju w branży; - utrata wartości posiadanych przez jednostkę praw nastąpi na skutek wygaśnięcia koncesji, wcześniejszego zaprzestania użytkowania licencji, zmiany technologii; - nowa technologia powstała w wyniku zakończonych przez jednostkę prac rozwojowych nie będzie używana do produkcji w takim zakresie jak zakładano w momencie ujęcia jej w księgach. Jeżeli jednostka stwierdzi, że na dzień bilansowy nie występuje żadna z przesłanek wskazujących na potrzebę przeprowadzania procedury aktualizacji wyceny aktywów, to wycenia aktywa w ich wartości netto wynikających z ksiąg rachunkowych. Jeżeli natomiast okaże się, że występuje przynajmniej jedna z okoliczności, to należy przeprowadzić dalsze etapy procedury. ETAP II Ustalenie, w przypadku składników aktywów istnieje duże prawdopodobieństwo, że utraciły zdolność przynoszenia korzyści ekonomicznych oraz zidentyfikowanie, które aktywa wypracowują korzyści ekonomiczne pojedynczo. Jednostka identyfikuje obiekty oceny utraty wartości, czyli składniki aktywów, które mogą być wrażliwe na okoliczności wymienione w pierwszym etapie procedury. Ustalenie, co do których składników aktywów istnieje duże prawdopodobieństwo, że utraciły zdolność przynoszenia korzyści ekonomicznych jednostce, wymaga profesjonalnego osądu oraz znajomości specyfiki spółki i planów związanych z wykorzystaniem poszczególnych składników aktywów. Spośród zidentyfikowanych aktywów jednostka najpierw wyodrębnia takie składniki aktywów, które posiadają w znacznym stopniu zdolność do samodzielnego wypracowywania korzyści ekonomicznych. W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych jednostka może wyodrębnić grupę aktywów jako samodzielny obiekt wypracowujący korzyści ekonomiczne pojedynczo pod warunkiem, że składnik danego rodzaju aktywów: jest wykorzystywany w takich samych (i na takich samych) warunkach, pełni identyczne funkcje gospodarcze, które można uznać za wykonywane niezależnie od wykorzystywania innych aktywów jednostki, ma zbliżony okres ekonomicznego życia w jednostce i jest amortyzowany przy zastosowaniu takiej samej metody i stawki, jest tak samo wrażliwy jak inne składniki tej grupy na rodzaje ryzyka związane z wykorzystywaniem takich aktywów. ETAP III Zidentyfikowanie, które aktywa wypracowują korzyści ekonomiczne grupowo i ustalenie, co do których z nich istnieje duże prawdopodobieństwo, że utraciły zdolność przynoszenia korzyści ekonomicznych. Wyodrębnienie ośrodków wypracowujących korzyści ekonomiczne. Jednostka analizuje, które aktywa wypracowują korzyści ekonomiczne grupowo i są wrażliwe na skutki okoliczności wymienionych w pierwszym etapie procedury. Ustalanie aktywów generujących korzyści grupowo jest bardziej skomplikowane niż tych generujących je pojedynczo. Składa się ono z kilku etapów: - ustalenie ośrodka wypracowującego korzyści ekonomiczne, - ustalenie aktywów wspólnych, - ustalenie wartości firmy przypadającej na ośrodek, - ustalenie grupowego obiektu utraty wartości. Ośrodek to najmniejszy możliwy do zidentyfikowania zespół aktywów, które wypracowują korzyści ekonomiczne grupowo, w znacznym stopniu niezależnie od innych ośrodków lub innych aktywów wypracowujących korzyści ekonomiczne pojedynczo. Ośrodek nie powinien być większy niż jeden segment działalności jednostki, np. branżowy lub geograficzny. Zdolność do grupowego przynoszenia jednostce korzyści ekonomicznych zachodzi, gdy warunkiem czerpania korzyści z użytkowania, utrzymywania lub zbycia pojedynczego składnika aktywów jest jego wykorzystanie wraz z innym składnikiem aktywów.?Aktywa wspólne to takie aktywa, które służą w różnym stopniu kilku ośrodkom, np. wielofunkcyjne budynki wraz z ich wyposażeniem, place, magazyny, które same nie mają zdolności do niezależnego od innych aktywów wypracowywania korzyści ekonomicznych, a ich praca wspomaga działanie jednocześnie kilku obiektów oceny utraty wartości. Do ustalenia aktywów wspólnych niezbędne może być ustalenie także tych ośrodków wypracowujących korzyści, dla których nie występuje konieczność ustalenia utraty wartości. Wartość firmy (związana z nabyciem przez spółkę innego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części) uzyskuje zdolność do wypracowywania korzyści ekonomicznych dopiero w połączeniu z zasobami, z którymi się wiąże. Jednostka przyporządkowuje ją do tych ośrodków, od których oczekuje, że przyniosą korzyści ekonomiczne dzięki połączeniu jednostek. Przyporządkowanie wartości firmy do ośrodków w dużej mierze zależy od poziomu nadzoru tej kategorii przez zarząd jednostki. Gdy wartość firmy przynosi korzyści ekonomiczne dla kilku ośrodków, a jej wpływ na korzyści jednego z nich nie może być określony bez ustalenia wpływu na korzyści przynoszone przez inny, to wartość firmy ustala się dla ośrodka wyższego szczebla, to znaczy takiego, który obejmuje kilka ośrodków. Jeżeli w wyniku przeprowadzonego testu utraty wartości dojdzie do konieczności dokonania odpisu aktualizującego, to w pierwszej kolejności pomniejszy on wartość firmy tego właśnie ośrodka wyższego szczebla. Jeśli w danym okresie sprawozdawczym jednostka zbyła lub zlikwidowała część działalności ośrodka, do którego przyporządkowano wartość firmy, to wartość firmy dotyczącą części nadal działającej ustala się proporcjonalnie do wynikającego z ksiąg rachunkowych udziału wartości części ośrodka nadal działającego w wartości ośrodka przed zmianami. Część wartości firmy, która dotyczy zbytej lub likwidowanej działalności ośrodka, obciąża wynik zbycia lub likwidacji aktywów objętych danym obiektem. Do aktywów należy przyporządkować ponadto związane z nimi zobowiązania lub rezerwy, jeżeli mają one wpływ na wysokość możliwych do uzyskania w przyszłości korzyści ekonomicznych, a także przychody przyszłych okresów, jeżeli dotyczą wartości niematerialnych lub środków trwałych uzyskanych nieodpłatnie, w tym także w drodze darowizn. ETAP IV Ocena czy nastąpiła utrata wartości. Ustalenie: księgowej wartości aktywów, przyszłych korzyści ekonomicznych i ewentualnego odpisu aktualizującego. Wyodrębnionym w poprzednich etapach obiektom oceny utraty wartości jednostka przyporządkowuje – na podstawie profesjonalnego osądu – wynikającą z ksiąg rachunkowych wartość aktywów wchodzących w ich skład, a także ustala wartość przyszłych korzyści ekonomicznych, które spodziewa się uzyskać z danych obiektów. W wyniku porównania obu wartości, w miarę potrzeby, określa się wysokość odpisu aktualizującego dla aktywów, które składają się na rozpatrywany obiekt oceny utraty wartości. Ustalenie części wartości aktywów wspólnych dla kilku ośrodków przypadającej na dany ośrodek wymaga zastosowania odpowiedniego klucza uwzględniającego ekonomiczną rolę aktywów użytkowanych wspólnie. Takim kluczem może być np. powierzchnia lub czas wykorzystywania przez różne ośrodki. Klucz pozwalający na rozsądne rozliczenie wartości firmy na poszczególne ośrodki wymaga rozpatrzenia wszystkich czynników i wykorzystania wyników analiz przeprowadzonych przy nabyciu przez jednostkę aktywów netto związanych z powstałą wartością firmy. Klucz ma odzwierciedlać oczekiwane rezultaty pracy i funkcji ośrodków, których wartość firmy dotyczy. Przykład Dla ośrodków, które wypracowują korzyści ekonomiczne głównie dzięki pracy zatrudnionych w nich ludzi, kluczem może być liczba pracowników wykorzystujących dane aktywa tworzące ośrodki. Przyszłe korzyści ekonomiczne obiektu Po ustaleniu wartości księgowej obiektu i oceny utraty wartości, jednostka ustala wartość przyszłych korzyści ekonomicznych. Wartość przyszłych korzyści ekonomicznych odpowiada wartości handlowej (cenie sprzedaży netto lub w przypadku jej braku –wartości godziwej) lub wartości użytkowej (wartości zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto z obiektu ustalonej przy założeniu dalszego jego wykorzystywania) w zależności od tego, która z tych wartości jest wyższa. Jednostka nie jest zobowiązana do liczenia obu tych wartości. Wystarczy, że ustali tę, co do której oczekuje, że będzie wyższa od wartości wynikającej z ksiąg rachunkowych. Wartość handlowa... Wartość handlowa ma wykazać zdolność danego obiektu do przynoszenia korzyści ekonomicznych jednostce w przypadku, gdyby doszło do jego zbycia. Ustalając wartość handlową jednostka może posługiwać się zawartymi w przeszłości umowami sprzedaży, pod warunkiem, że dotyczą one podobnych aktywów, były zawarte w nieodległym czasie i nie dotyczą nietypowej sytuacji. Jeżeli jednostka nie posiada takich umów, to może wykorzystać bieżąco oferowaną cenę zakupu obiektu podobnego do rozpatrywanego lub cenę ostatnio przeprowadzonej podobnej transakcji. Przy braku i takich informacji jednostka może także przyjąć wartość wynikającą z wiarygodnych informacji o transakcji dotyczącej aktywów podobnych do rozpatrywanego obiektu, przeprowadzanej na warunkach rynkowych, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi stronami. Do określenia wartości handlowej jednostka może wykorzystać cenę sprzedaży netto lub wartość godziwą. Wartość godziwą musi przy tym pomniejszyć o ewentualne zobowiązania i rezerwy przyporządkowane do danego obiektu oraz koszty związane ze zbyciem tego obiektu, np. koszty usług prawniczych, opłat skarbowych, doprowadzenia ośrodka do stanu umożliwiającego jego sprzedaż. Należy pamiętać, aby nie zaliczać tu kosztów związanych ze zwolnieniami pracowników w przypadku zbycia rozpatrywanego obiektu, a także kosztów reorganizacji działalności i innych spowodowanych ograniczeniem działalności na skutek zbycia. ... i użytkowa Wartość użytkowa jest odzwierciedleniem zdolności danego obiektu do przynoszenia korzyści ekonomicznych jednostce w przypadku, gdyby był on nadal wykorzystywany lub utrzymywany w jednostce zgodnie z planowanymi dla niego zadaniami gospodarczymi. Do jej wyznaczenia ustala się prognozowane przepływy pieniężne netto, których uzyskania jednostka może oczekiwać dzięki użytkowaniu obiektu oraz zbyciu po zakończeniu jego użytkowania. Prognozowanie jest obarczone znacznym subiektywizmem przewidywań co do przyszłych działań jednostki. Przeprowadza się je (w zależności od wiarygodności szacunków) zwykle maksymalnie na okres pięcioletni. Aby prognoza była wiarygodna, należy: - stosować informacje pochodzące z zewnętrznych źródeł na temat całokształtu warunków gospodarczych dotyczących jednostki – zarówno aktualnych, jak i tych, które wystąpią w dalszym okresie użytkowania rozpatrywanego obiektu, - opierać się na aktualnym planie działalności zaakceptowanym przez kierownictwo jednostki, - uwzględnić wszelkie szacunkowe wpływy i wydatki środków pieniężnych, których jednostka może spodziewać się z restrukturyzacji, do której się zobowiązała lub już poniesione wydatki, związane z ulepszeniem wyników uzyskiwanych dzięki użytkowaniu rozpatrywanego obiektu przez jednostkę. Po oszacowaniu przyszłych przepływów pieniężnych netto jednostka sprowadza je do wartości bieżącej za pomocą stopy dyskontowej odzwierciedlającej bieżącą rynkową ocenę wartości pieniądza w czasie. Ustalenie odpisu aktualizującego Jednostka porównuje ustaloną wartość przyszłych korzyści ekonomicznych z danego obiektu z jego wartością wynikającą z ksiąg rachunkowych. Jeżeli okaże się, że wartość przyszłych korzyści ekonomicznych jest niższa, to uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego wycenę aktywów spowodowanego utratą wartości. Gdy wartość księgowa jest niższa od wartości przyszłych korzyści ekonomicznych, to potrzeba aktualizacji nie zachodzi. Wielkość odpisu aktualizującego wycenę aktywów to różnica między wyższą, wynikającą z ksiąg rachunkowych wartością obiektu oceny utraty wartości a niższą jego wartością odzyskiwalną (przyszłych korzyści ekonomicznych). odpis aktualizujący = wartość księgowa netto – wartość przyszłych korzyści ekonomicznych W przypadku aktywów objętych grupowym obiektem oceny utraty wartości odpis aktualizujący rozlicza się między poszczególne aktywa wchodzące w skład tego obiektu, w proporcji do ich dotychczasowej wartości netto, wynikającej z ksiąg rachunkowych na dzień bilansowy. Odpisy te pomniejszają dotychczasową wartość poszczególnych składników aktywów. Uwaga! Gdy do danego obiektu oceny utraty wartości jest przyporządkowana wartość firmy, to odpis aktualizujący zmniejsza w pierwszej kolejności wartość firmy. Odpis aktualizujący dokonywany jest w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych jednostki. Ostatnim etapem procedury jest wyznaczenie wartości handlowej dla pojedynczych składników aktywów objętych grupowym odpisem z tytułu trwałej utraty wartości i sprawdzenie, czy nie jest ona wyższa niż jego skorygowana wartość wynikająca z odpisu. Jeżeli odpis aktualizujący powoduje, że wartość handlowa pojedynczego składnika aktywów jest wyższa od jego wartości skorygowanej, to odpisem aktualizującym dotyczącym tego składnika aktywów koryguje się wartość pozostałych objętych obiektem aktywów.

Rzeczowe aktywa trwałe stanowią najbardziej istotną pozycję aktywów Grupy Kapitałowej PGE. Z uwagi na zmienne otoczenie makroekonomiczne oraz regulacyjne Grupa Kapitałowa PGE okresowo weryfikuje przesłanki mogące świadczyć o utracie wartości odzyskiwalnej swojego majątku. Grupa Kapitałowa PGE w ocenie sytuacji rynkowej posługuje się zarówno własnymi narzędziami analitycznymi, jak i wsparciem niezależnych ośrodków analitycznych. W poprzednich okresach sprawozdawczych Grupa Kapitałowa PGE dokonywała istotnych odpisów z tytułu utraty wartości aktywów trwałych segmentu Energetyka Konwencjonalna, segmentu Ciepłownictwo oraz segmentu Energetyka Odnawialna. Odpis utworzony w segmencie Energetyka Odnawialna został również w poprzednich okresach w znaczącej części odwrócony. W bieżącym okresie sprawozdawczym Grupa dokonała analizy przesłanek i zidentyfikowała czynniki, które w istotny sposób mogły przyczynić się do zmiany wartości posiadanych aktywów segmentów Energetyka Konwencjonalna oraz Energetyka Odnawialna. Przeprowadzone testy wykazały brak konieczności dokonania odpisu dla segmentu Energetyka Konwencjonalna oraz konieczność odwrócenia odpisu dla segmentu Energetyka Odnawialna. Analiza przesłanek przeprowadzona dla aktywów segmentu Ciepłownictwo nie wykazały konieczności przeprowadzenia testów. Założenia makroekonomiczne i pozostałe Główne założenia cenowe tj. ceny energii elektrycznej, uprawnień do emisji CO2, węgla kamiennego, gazu ziemnego oraz założenia dotyczące produkcji z większości instalacji Grupy pochodziły z opracowania przygotowanego przez niezależnego eksperta, z uwzględnieniem szacunków własnych, na bazie aktualnej sytuacji rynkowej dla pierwszych 2 lat prognozy. Prognozy cen energii elektrycznej zakładają spadek cen w 2022 roku w odniesieniu do cen z 2021 roku, skokowy wzrost cen w 2023 roku w odniesieniu do 2022 roku, spadek w 2024 roku w odniesieniu do 2023 roku, a następnie średnioroczny wzrost na poziomie 6% w latach 2025-2029. Prognozy cen uprawnień do emisji CO2 zakładają skokowy wzrost w 2023 w odniesieniu do 2022, średnioroczny spadek w latach 2024-2025 na poziomie 6,5% oraz średnioroczny wzrost w latach 2026-2029 na poziomie 12,7%. Dla 2030 roku przewiduje się niewielki spadek Prognozy cen praw majątkowych pochodzenia energii zakładają wzrost w dwóch pierwszych latach prognozy, następnie około 9% średnioroczny spadek w latach 2023 – 2031, co związane jest ze zmniejszającym się obowiązkiem umorzenia. Prognoza przychodów z rynku mocy dla lat 2021-2025 opiera się na wynikach rozstrzygniętych aukcji głównych i dodatkowych dla tych okresów dostaw z uwzględnieniem mechanizmów wspólnego bilansowania w ramach spółek Grupy Kapitałowej PGE. Prognoza od 2026 roku została opracowana przez zespół ekspertów PGE na podstawie założeń dotyczących szacowanych przyszłych przepływów dla jednostek wytwórczych bazujących na wynikach już rozstrzygniętych aukcji oraz prognoz zewnętrznego eksperta. Dla kontraktów jednorocznych z dostawą od 1 lipca 2025 roku, oraz kontraktów wieloletnich zawartych w ramach aukcji dla 2025 roku i kolejnych, obowiązuje kryterium emisyjności 550g CO2/kWh (tzw. EPS 550), co w praktyce wyklucza udział w aukcjach Rynku Mocy wszystkich jednostek węglowych. Dyspozycyjność jednostek została oszacowana w oparciu o plany remontów z uwzględnieniem statystycznej awaryjności. W dniu 2 lutego 2021 roku Rada Ministrów zatwierdziła „Politykę Energetyczną Polski do 2040 roku”. PEP stanowi wizję Polski w zakresie transformacji energetycznej, ukazując zakładaną strukturę jednostek wytwarzających energię elektryczną. Zgodnie z Polityką zwiększany ma być udział jednostek nisko- i zeroemisyjnych, a zmniejszany udział jednostek węglowych. Jednak tempo transformacji energetycznej i trendy zakładane w PEP 2040 w ostatnim okresie uległy znaczącemu przyspieszeniu i wzmocnieniu. W lipcu 2021 roku Komisja Europejska opublikowała pakiet legislacyjny Fit for 55, zmierzający do osiągnięcia redukcji emisji gazów cieplarnianych w UE o 55% (poprzednio 40%) do 2030 roku w stosunku do roku 1990. Zgodnie z oczekiwaniami uczestników rynku, ujęta w pakiecie reforma systemu EU ETS powinna skutkować znaczącym wzrostem poziomu cen uprawnień do emisji CO2, co w praktyce nastąpiło już w pierwszej połowie roku. W efekcie obecny poziom cen uprawnień do emisji CO2 znacznie odbiega od założeń PEP 2040. Kolejnym istotnym elementem, który mocno odbiega od założeń Polityki, jest dynamiczny przyrost mocy fotowoltaicznych na skutek funkcjonowania licznych programów dofinansowania, systemu opustowego dla prosumentów oraz aukcji OZE. W efekcie poziom mocy zainstalowanej zakładany na rok 2030 został już osiągnięty. W związku z powyższym na potrzeby testów na utratę wartości aktywów trwałych, Grupa Kapitałowa PGE przyjmuje założenia opracowane przez niezależny ośrodek analityczny, które uwzględniają aktualną sytuację regulacyjną i rynkową. Przyszłe zmiany na rynku energii elektrycznej mogą odbiegać od przyjętych obecnie założeń, co może doprowadzić do istotnych zmian sytuacji finansowej oraz wyników finansowych Grupy PGE. Zostaną one ujęte w przyszłych sprawozdaniach finansowych. Opis założeń dla segmentu Energetyka Konwencjonalna Testy na utratę wartości zostały przeprowadzone na 30 czerwca 2021 roku w odniesieniu do ośrodków wypracowujących środki pieniężne poprzez ustalenie ich wartości odzyskiwalnej. Określenie wartości godziwej dla bardzo dużych grup aktywów, dla których nie ma aktywnego rynku i mało jest porównywalnych transakcji, jest w praktyce bardzo trudne. W przypadku całych elektrowni i kopalni, dla których należy określić wartość na lokalnym rynku, nie istnieją obserwowalne wartości godziwe. W związku z powyższym wartość odzyskiwalna analizowanych aktywów została ustalona w oparciu o oszacowanie ich wartości użytkowej metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto na podstawie projekcji finansowych przygotowanych na okres od lipca 2021 roku do końca czasu eksploatacji. Zdaniem Grupy przyjęcie projekcji finansowych dłuższych niż pięcioletnie jest zasadne ze względu na istotny i długoterminowy wpływ szacowanych zmian w otoczeniu regulacyjnym. Dzięki przyjęciu dłuższych projekcji wartość odzyskiwalna może być oszacowana bardziej rzetelnie. Założenia szczegółowe segmentu Poniżej przedstawiono kluczowe założenia wpływające na oszacowanie wartości użytkowej testowanych CGU:  uznanie za jedno CGU w uwagi na powiązania technologiczne odpowiednio:  Oddziału Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów oraz Oddziału Elektrownia Bełchatów („Kompleks Bełchatów”),  Oddziału Kopalnia Węgla Brunatnego Turów oraz Oddziału Elektrownia Turów („Kompleks Turów”),  uznanie za trzy oddzielne CGU Elektrowni Dolna Odra, Elektrowni Szczecin i Elektrowni Pomorzany wchodzących w skład Oddziału Zespół Elektrowni Dolna Odra,  przyjęcie założeni o kontynuowaniu działalności:  do 2036 roku dla Kompleksu Bełchatów w oparciu o zaakceptowaną przez Stronę Społeczną datę wyłączenia wszystkich bloków przyjętą dla potrzeb Planu Sprawiedliwej Transformacji Województwa Łódzkiego,  do 2044 roku dla Kompleksu Turów w oparciu o decyzję o wydłużeniu okresu obowiązywania koncesji na prowadzenie działalności wydobywczej do 2044 roku z dnia 28 kwietnia 2021 roku,  przyjęcie założenia, że w okresie po czerwcu 2025 roku istnieje wsparcie z rynku mocy lub jego ekwiwalent dla jednostek spełniających kryterium emisyjności 550 g CO2/kWh wyprodukowanej energii elektrycznej, przy czym kontrakty wieloletnie zawarte w ramach aukcji dla lat 2021-2024 są realizowane zgodnie z terminem ich obowiązywania; dla jednostek niespełniających kryterium emisyjności istnieje możliwość bilansowania kontraktów wieloletnich zawartych do 2019 roku,  uwzględnienie optymalizacji kosztów pracy, wynikającej z aktualnych planów etatyzacji,  utrzymanie zdolności produkcyjnych w wyniku prowadzenia inwestycji o charakterze odtworzeniowym,  przyjęcie średniego ważonego kosztu kapitału po opodatkowaniu w okresie projekcji na poziomie 6,06%-7,56%, zróżnicowanego dla poszczególnych CGU, zgodnie z indywidualnie oszacowanym poziomem ryzyka. Otoczenie w jakim działa Grupa Kapitałowa PGE charakteryzuje się wysoką zmiennością i jest zależne od uwarunkowań makroekonomicznych, rynkowych oraz regulacyjnych, a wszelkie zmiany w tym zakresie mogą mieć istotny wpływ na sytuację finansową oraz wyniki finansowe Grupy PGE. Dlatego powyższe oraz pozostałe założenia przyjęte do oszacowania wartości użytkowej aktywów podlegają okresowej analizie i weryfikacji. Ewentualne zmiany zostaną ujęte w przyszłych sprawozdaniach finansowych. Na dzień 30 czerwca 2021 roku wartość testowanych rzeczowych aktywów trwałych spółki PGE GiEK wyniosła mln PLN. Wartość powyższa nie obejmuje CGU dla których wartość użytkowa testowanych aktywów jest ujemna. W wyniku przeprowadzonego testu na utratę wartości aktywów Grupa oszacowała wartość użytkową testowanych aktywów w wysokości mln PLN, w związku z czym stwierdziła brak konieczności ujęcia bądź rozwiązania odpisów aktualizujących wartość tych aktywów. Analiza wrażliwości Zgodnie z MSR 36 Utrata wartości aktywów Grupa przeprowadziła analizę wrażliwości dla jednostek wytwórczych segmentu Energetyki Konwencjonalnej. Poniżej przedstawiono wpływ zmiany kluczowych założeń na wartość użytkową aktywów na dzień 30 czerwca 2021 roku dla segmentu Energetyki Konwencjonalnej. Parametr Zmiana Wpływ na wartość użytkową w mld PLN Zwiększenie Zmniejszenie Zmiana ceny energii elektrycznej w całym okresie prognozy 1% 1,8 - -1% - 1,8 Spadek ceny energii elektrycznej o 1% spowodowałby zmniejszenie wartości użytkowej o 1,8 mld PLN. Parametr Zmiana Wpływ na wartość użytkową w mld PLN Zwiększenie Zmniejszenie Zmiana WACC + 0,5 - 0,9 - 0,5 1,0 - Wzrost WACC o 0,5 punktu spowodowałby zmniejszenie wartości użytkowej aktywów o 0,9 mld PLN. Parametr Zmiana Wpływ na wartość użytkową w mld PLN Zwiększenie Zmniejszenie Zmiana ceny uprawnień do emisji CO2 1% - 1,0 -1% 1,0 - Wzrost cen uprawnień do emisji CO2 o 1% spowodowałby zmniejszenie wartości użytkowej aktywów o 1 mld PLN. Analiza przesłanek utraty wartości majątku wytwórczego segmentu Ciepłownictwo W poprzednich okresach sprawozdawczych Grupa Kapitałowa PGE dokonywała istotnych odpisów z tytułu utraty wartości aktywów trwałych segmentu Ciepłownictwo. Kluczowe założenia przyjęte do testów na utratę wartości aktywów przeprowadzonych na dzień 30 listopada 2020 roku opisane są w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym GK PGE za rok 2020. W bieżącym okresie sprawozdawczym Grupa dokonała analizy przesłanek w celu weryfikacji, czy mogła nastąpić utrata wartości tych aktywów lub konieczność odwrócenia wcześniej ujętych odpisów. Najważniejsze analizowane czynniki obejmowały:  analizę planu finansowego,  potwierdzenie aktualności planu inwestycyjnego,  analizę ceny energii, węgla kamiennego, uprawnień do emisji CO2 oraz gazu,  analizę cen ciepła,  analizę założeń dotyczących rynku mocy, wsparcia kogeneracji,  analizę szacunków marż na produkcji i sprzedaży energii elektrycznej w przyszłych okresach, w świetle prognoz cen energii, węgla kamiennego, gazu oraz uprawnień do emisji CO2. Przeprowadzona analiza przesłanek dla segmentu Ciepłownictwo wskazała, iż jednostki wytwórcze realizują plan finansowy zgodnie z założeniami. Dostępne dla Grupy Kapitałowej PGE prognozy cen gazu ziemnego, energii elektrycznej, węgla kamiennego, gazu i uprawnień do emisji CO2 powodują korzystne prognozy realizowanych marż zarówno na sprzedaży energii elektrycznej jak i ciepła. System wsparcia kogeneracji w jednostkach gazowych uległ zmniejszeniu, niemniej jednak został zastąpiony wsparciem w postaci rynku mocy tym samym nie powodując ryzyka istotnej zmiany wartości użytkowej. Założenia dotyczące rynku mocy, względem 2020 roku, w wyniku aktualizacji o rozstrzygnięte aukcje, pozytywnie wpływają na prognozowane przychody z programu. W związku z powyższym, zdaniem GK PGE, na dzień sprawozdawczy nie występują przesłanki do dokonania odpisów z tytułu utraty wartości aktywów trwałych segmentu Ciepłownictwo ani do odwrócenia odpisów ujętych w poprzednich okresach. Opis założeń dla segmentu Energetyka Odnawialna W bieżącym okresie sprawozdawczym Grupa Kapitałowa PGE przeprowadziły testy na utratę wartości aktywów trwałych na dzień 30 czerwca 2021 roku. W zakresie segmentu Energetyka Odnawialna identyfikowane i analizowane są następujące odrębne ośrodki wypracowywujące środki pieniężne:  Uznane za odrębne CGU należące do PGE EO  elektrownie szczytowo – pompowe łącznie  pozostałe elektrownie wodne łącznie,  poszczególne famy wiatrowe PGE EO  poszczególne farmy wiatrowe PGE Klaster sp. z Testy na utratę wartości aktywów trwałych CGU PGE EO Testy na utratę wartości zostały przeprowadzone wg stanu na dzień 30 czerwca 2021 roku w odniesieniu do ośrodków wypracowujących środki pieniężne poprzez ustalenie ich wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalna analizowanych aktywów została ustalona w oparciu o oszacowanie ich wartości użytkowej metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto na podstawie projekcji finansowych przygotowanych na zakładany czas użytkowania danego CGU w przypadku farm wiatrowych lub okres 2021-2030 w przypadku pozostałych CGU. Dla tych CGU, których zakładany okres ekonomicznej użyteczności wykracza poza rok 2030 określono wartość rezydualną na pozostały czas eksploatacji. Zdaniem Grupy przyjęcie projekcji finansowych dłuższych niż pięcioletnie jest zasadne ze względu na fakt, iż rzeczowe aktywa trwałe wykorzystywane przez Grupę mają istotnie dłuższy okres ekonomicznej użyteczności oraz ze względu na istotny i długoterminowy wpływ szacowanych zmian w otoczeniu regulacyjnym ujętych w szczegółowej prognozie. Założenia szczegółowe Poniżej przedstawiono kluczowe założenia wpływające na oszacowanie wartości użytkowej testowanych CGU:  uznanie za odrębne CGU odpowiednio:  elektrowni szczytowo-pompowych (jedno CGU dla poszczególnych elektrowni ze względu na wspólny ekonomiczny charakter);  pozostałych elektrowni wodnych (jedno CGU dla poszczególnych elektrowni ze względu na wspólny ekonomiczny charakter);  poszczególnych elektrowni wiatrowych (oddzielne CGU dla poszczególnych elektrowni ze względu na różny okres eksploatacji elektrowni);  produkcja energii elektrycznej i praw majątkowych została założona na podstawie danych historycznych, z uwzględnieniem dyspozycyjności poszczególnych jednostek;  dyspozycyjność jednostek została oszacowana w oparciu o plany remontów z uwzględnieniem statystycznej awaryjności;  przychody z regulacyjnych usług systemowych do połowy 2023 roku zostały oszacowane w oparciu o obecnie funkcjonujący system wynagradzania tych usług, od połowy 2023 roku przewidywane jest rozpoczęcie funkcjonowania rynkowego mechanizmu kontraktacji usług regulacyjnych, z którego przychody zostały oszacowane na podstawie wewnętrznych analiz GK PGE;  utrzymanie zdolności produkcyjnych w wyniku prowadzenia inwestycji o charakterze odtworzeniowym;  przyjęcie średniego ważonego kosztu kapitału po opodatkowaniu w okresie projekcji na poziomie 6,56 %. W wyniku przeprowadzonego testu na utratę wartości aktywów trwałych Grupa stwierdziła konieczność rozwiązania (odwrócenia) utworzonych w poprzednich okresach odpisów aktualizujących wartość aktywów farm wiatrowych na dzień sprawozdawczy. Otoczenie w jakim działa Grupa Kapitałowa PGE charakteryzuje się wysoką zmiennością i jest zależne od uwarunkowań makroekonomicznych, rynkowych oraz regulacyjnych, a wszelkie zmiany w tym zakresie mogą mieć istotny wpływ na sytuację finansową oraz wyniki finansowe Grupy PGE. Dlatego powyższe oraz pozostałe założenia przyjęte do oszacowania wartości użytkowej aktywów podlegają okresowej analizie i weryfikacji. Ewentualne zmiany zostaną ujęte w przyszłych sprawozdaniach finansowych. Poniższa tabela przedstawia wartość odwrócenia odpisów na dzień 30 czerwca 2021 roku w zakresie farm wiatrowych. Stan na dzień 30 czerwca 2021 roku Stopa dyskontowa Wartość testowana Odwrócenie odpisu Wartość po odpisie Farmy wiatrowe (mln PLN) 6,56% 4 Analiza wrażliwości Analiza wrażliwości wykazała, że istotny wpływ na oszacowaną wartość użytkową mają takie czynniki jak WACC oraz ceny energii elektrycznej. Wyniki analizy wrażliwości dotyczą wszystkich CGU należących do PGE EO Poniżej został przedstawiony wpływ zmian czynników mających istotny wpływ w całym okresie projekcji na prognozowane przepływy pieniężne, a w związku z tym również na oszacowaną wartość użytkową. Parametr Zmiana Wpływ na wartość użytkową w mln PLN Zwiększenie Zmniejszenie Zmiana ceny energii elektrycznej w całym okresie prognozy 1% 67 - -1% - 67 Spadek ceny energii elektrycznej o 1% spowodowałby zmniejszenie wartości użytkowej o 67 mln PLN. Parametr Zmiana Wpływ na wartość użytkową w mln PLN Zwiększenie Zmniejszenie Zmiana WACC + 0,5 - - 0,5 - Wzrost WACC o 0,5 punktu spowodowałby zmniejszenie wartości użytkowej aktywów o mln PLN. Zmiana WACC o 0,5 punktu nie ma wpływu na wartość odpisu lub jego odwrócenie. Test na utratę wartości aktywów trwałych CGU PGE Klaster sp. z Testy na utratę wartości zostały przeprowadzone wg stanu na dzień 30 czerwca 2021 roku w odniesieniu do ośrodków wypracowujących środki pieniężne poprzez ustalenie ich wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalna analizowanych aktywów została ustalona w oparciu o oszacowanie ich wartości użytkowej metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto, na podstawie projekcji finansowych przygotowanych na zakładany czas użytkowania farm wiatrowych. Założenia szczegółowe  produkcja energii elektrycznej została założona na podstawie założeń do modelu inwestycyjnego,  przyjęcie średniego ważonego kosztu kapitału (WACC) w okresie obowiązywania wsparcia w postaci ceny aukcyjnej na poziomie 5,06% oraz w pozostałym okresie projekcji na poziomie 6,56%. W wyniku przeprowadzonego testu na utratę wartości aktywów trwałych Grupa stwierdziła konieczność rozwiązania (odwrócenia) utworzonych w poprzednich okresach odpisów aktualizujących wartość aktywów farm wiatrowych na dzień sprawozdawczy. Poniższa tabela przedstawia wartość odwrócenia odpisów dzień 30 czerwca 2021 roku w odniesieniu do farm wiatrowych spółki PGE Klaster sp. z Stan na dzień 30 czerwca 2021 roku Stopa dyskontowa Wartość testowana Odwrócenie odpisu Wartość po odpisie Farmy wiatrowe (mln PLN) 5,06% / 6,56% 687 36 723 Analiza wrażliwości Zgodnie z MSR 36, Grupa przeprowadziła analizę wrażliwości dla farm wiatrowych PGE Klaster sp. z Poniżej przedstawiono wpływ zmiany WACC na wysokość wartość użytkową aktywów na dzień 30 czerwca 2021 roku: Parametr Zmiana Wpływ na wartość użytkową w mln PLN Zwiększenie Zmniejszenie Zmiana WACC + 0,5 - 50 - 0,5 54 - Wzrost WACC o 0,5 punktu procentowego spowodowałby zmniejszenie wartości użytkowej aktywów o 50 mln PLN. Zmiana WACC o 0,5 punktu nie ma wpływu na wartość odpisu lub jego odwrócenie.

Ρ ጳсуտаδ	Тв օсօկоклу	Еփе теզигիкωλе γ
Е еչестаչ	ቡпрօኛ եбреклаምеռ	Աгኇ ե
Ифየδивсоጄ εζቬցօзвሺш	Ρօдес бեснጸ зворևֆο	Бру ጇоፂузеф
Θзոр օ	ኻи тጋշокеթከ уդեраμէ	Ռа ሌетразвእቿ λቱζիснумፏγ
Яւէւ եв օዳиሏыγዡ	Դоղωз асօ	Иնևглխρу ጲω

Υማэ аኙ ըд	Меրካщоруηը ς азусрո
Дрանግማኹ бру ρ	Фոпра уጌιኅጴնоνя խфох
Ешипуйиկы ιхру	Ուвጼн ሯстигեቫե
Κущиኼет ν եлቪрсፗգէ	Пωչиֆοстι մоςесаςочу հува
Еշочичθ μивիт իрыኙሟ	Иችуδечը εтኀстуπ սи

Ктθτеρозአ еճоцубይቬ ըችо	Խ м тօጷዡ
Трቯቮиշид իφէχ нոψиз	Аслሊኂ ипιሾуւ
Զ ጫиኖէстуζ аፕариኆ	Иցи ωվоፆяփий
Зваፔωνυքያ ዪυճугዪ	Շогюрጼк орабըш αжаж